ISIS po ringjallet?! Çfarë do të thotë kjo 21 vjet pas themelimit të grupit?

Nga Xhevahir Qardaku
17 Dhjetor 2025, 23:38 | Bota

Dy persona të armatosur të dyshuar që sulmuan një aktivitet të Hanukkah në Bondi Beach të Sidneit kishin udhëtuar për në Filipine para sulmit, i cili vrau 15 persona, dhe dukej se ishte frymëzuar nga Shteti Islamik, tha policia të martën.

Sulmi i së dielës ishte të shtënat më të rënda masive në Australi në gati 30 vjet dhe po hetohet si një akt terrorizmi që synon komunitetin hebre.

Numri i të vdekurve është 16, përfshirë një nga personat e armatosur të dyshuar, të identifikuar nga policia si Sajid Akram, 50 vjeç, i cili u qëllua nga policia. Djali 24-vjeçar i burrit dhe bashkëpunëtori i dyshuar, i identifikuar nga media lokale si Naveed Akram, ishte në gjendje kritike në spital pasi u qëllua gjithashtu, shkruan A2.

Në kulmin e fuqisë së tij, Shteti Islamik vendosi një sundim terrori mbi miliona njerëz dhe mori kontrollin mbi pjesë të mëdha të territoreve të kombinuara të Irakut dhe Sirisë.
Luftëtarët e tij i mposhtën vazhdimisht ushtritë e të dy vendeve dhe kryen ose frymëzuan sulme në dhjetëra qytete anembanë botës. Kushdo që kundërshtonte llojin e tij të Islamit përballej me tortura dhe vdekje.

Udhëheqësi i tij, Abu Bakr al-Baghdadi, shpalli kalifatin e tij ndërkufitar nga foltorja e xhamisë historike al-Nuri të Irakut në vitin 2014 dhe u zotua ta sundonte atë. Pesë vjet më vonë ai u vra në një bastisje nga forcat speciale amerikane në Sirinë veriperëndimore.
Kalifati u shemb në Irak, ku dikur kishte një bazë vetëm 30 minuta larg me makinë nga Bagdadi, dhe në Siri pas një fushate të vazhdueshme ushtarake nga një koalicion i udhëhequr nga SHBA-të.

Edhe pse u mund territorialisht në Siri pesë vjet më parë dhe shtatë vjet më parë në Irak, Shteti Islamik ka arritur disa sulme të profilit të lartë ndërsa përpiqet të rindërtohet.
Kohët e fundit, këto përfshijnë një sulm në një sallë koncertesh ruse në mars që vrau të paktën 143 persona dhe dy shpërthime në qytetin iranian të Kerman në janar që vranë gati 100 persona.

Një austriak 19-vjeçar, i dyshuar për organizimin e një sulmi vetëvrasës të planifikuar në një koncert të Taylor Swift në gusht, i ishte betuar besnikëri udhëheqësit të grupit militant Shteti Islamik.

Shteti Islamik ka ndryshuar taktikat që nga rënia e kalifatit të tij dhe një sërë pengesash të tjera në Lindjen e Mesme. Dikur i vendosur në qytetin sirian Raka dhe qytetin irakian Mosul, nga i cili kërkonte të sundonte si një qeveri e centralizuar, grupi gjeti strehim në zonat e thella të dy vendeve të ndara. Luftëtarët e tij janë të shpërndarë në qeliza autonome, lidershipi i tij është klandestine dhe madhësia e tij e përgjithshme është e vështirë të përcaktohet, megjithëse Kombet e Bashkuara e vlerësojnë atë në 10,000 luftëtarë në zemrat e tij.

Lëvizja kaloi në fshehtësi dhe formoi qeliza të fjetura që nisin sulme me goditje dhe vrapim, sipas një këshilltari sigurie të qeverisë irakiane, i cili është pjesë e një njësie sigurie të nivelit të lartë që ndjek aktivitetet e Shtetit Islamik në Irak dhe tokat fqinje.

Të gjithë luftëtarët e huaj kryesorë ikën nga Iraku për në vende të tilla si Afganistani, Siria dhe Pakistani. Shumica i janë bashkuar degës Khorasan të Shtetit Islamik, e cila është aktive përgjatë kufijve të Iranit me Afganistanin dhe Pakistanin. Shteti Islamik - shpesh i quajtur ISIS, ISIL ose Daesh me përçmimin pejorativ - ka lënë gjurmë në disa pjesë të Afrikës.
Në Ugandë, militantët nga Forcat Demokratike Aleate (ADF) rebele të lidhura me Shtetin Islamik, organizuan një seri sulmesh në vitin 2023, duke përfshirë një masakër në një shkollë me konvikt, vrasjen e një çifti në muajin e mjaltit dhe një bastisje në një fshat që vrau të paktën tre persona.

Grupi, që filloi si një kryengritje në Ugandë, i ka zhvendosur kryesisht operacionet e tij në Republikën Demokratike fqinje të Kongos, ku ka organizuar sulme të shumta.
Disa grupe të tjera kanë premtuar besnikëri ndaj Shtetit Islamik në Afrikën Perëndimore dhe në të gjithë Sahelin. Filialet kanë kontrollin e zonave të mëdha të Malit rural, Nigerit dhe Burkina Fasos veriore dhe në Afrikën e Veriut.

Në Afrikë, grupet xhihadiste me lidhje me al-Kaedën ose Shtetin Islamik kanë vrarë mijëra civilë dhe kanë zhvendosur miliona në Burkina Faso, Mali dhe Niger.

Ekspertët thonë se këto konflikte në Sahel po kontribuojnë në një rritje të ndjeshme të migrimit drejt Evropës në një kohë kur partitë e ekstremit të djathtë anti-emigrant janë në rritje dhe disa shtete të BE-së po shtrëngojnë kufijtë e tyre.

Qendra Kombëtare Kundër Terrorizmit e SHBA-së, në një raport të publikuar në vitin 2024, tha se kërcënimi që paraqesin Shteti Islamik dhe Al Kaeda "është në një pikë të ulët me shtypjen e elementëve më të rrezikshëm".

Por ajo vazhdoi duke paralajmëruar se gjysma e degëve të Shtetit Islamik "tani janë aktive në kryengritje në të gjithë Afrikën" dhe "mund të jenë të gatshme për zgjerim të mëtejshëm".
Ajo tha se grupi kishte humbur tre udhëheqës të përgjithshëm dhe të paktën 13 operativë të tjerë të lartë në Irak dhe Siri që nga fillimi i vitit 2022 "duke kontribuar në një humbje të ekspertizës dhe një rënie të sulmeve të ISIS në Lindjen e Mesme".

Në nëntor 2025, Siria tha se kishte penguar dy komplote të veçanta të Shtetit Islamik për të vrarë Presidentin Ahmed al-Sharaa, thanë dy zyrtarë të lartë, duke shtuar një dimension personal në planet e udhëheqësit për t'u bashkuar me një koalicion të udhëhequr nga SHBA-të për të luftuar grupin militant që ai e ka luftuar prej kohësh.

Burimet, një zyrtar i lartë i sigurisë siriane dhe një zyrtar i lartë i Lindjes së Mesme, thanë se komplotet kundër jetës së Sharaa-s u penguan gjatë muajve të fundit dhe nënvizuan kërcënimin e drejtpërdrejtë me të cilin ai përballet ndërsa përpiqet të konsolidojë pushtetin në një vend të shkatërruar nga 14 vjet luftë civile.

Shteti Islamik është përpjekur të organizojë një rikthim në Siri pas rënies së Assadit. Ai është përpjekur ta portretizojë afrimin e Sharaa-s me Perëndimin dhe premtimet për të qeverisur për të gjitha grupet fetare të Sirisë si në kundërshtim me Islamin.

Në qershor, 25 persona u vranë në një sulm vetëvrasës me bombë në një kishë në Damask, një sulm për të cilin qeveria fajësoi Shtetin Islamik. Grupi nuk mori përgjegjësinë.

Qeveria e Sharaa-s ka qenë duke u koordinuar me ushtrinë amerikane për muaj të tërë në luftën kundër Shtetit Islamik, sipas disa zyrtarëve sirianë, por bashkimi formal pritet të rrisë ndjeshëm bashkëpunimin. Kjo shihet gjithashtu si një masë kyçe për ndërtimin e besimit nga Sharaa për të bindur ligjvënësit amerikanë të heqin sanksionet e mbetura kundër Sirisë para fundit të vitit. (A2 Televizion)

A2 CNN Livestream

Latest Videos