Njëqind e dyzet milionë njerëz, shumë prej tyre aktualisht po përjetojnë uri akute të lidhur me luftën. Gjatë vitit të kaluar, konfliktet e armatosura kanë shkaktuar të paktën 20 kriza ushqimore në të gjithë botën. Ato kanë qenë shumëzuesi më i madh global i urisë, përgjegjëse në vitin 2024 për 47% të rasteve globale të urisë akute.
Këto janë shifrat e përfshira në Indeksin Global të Urisë 2025, një nga raportet më të rëndësishme mbi matjen e urisë në botë, shkruan A2 CNN.
Publikimi vjen me rastin e Ditës Botërore të Ushqimit më 16 tetor 2025 dhe 80-vjetorit të FAO-s, Organizatës së Ushqimit dhe Bujqësisë së Kombeve të Bashkuara, e cila u themelua më 16 tetor (1945).
Një "normalitet i ri": uria si armë
E drejta për ushqim duhet të jetë një e drejtë universale, megjithatë përdorimi i urisë si armë lufte duket se po normalizohet, siç demonstrohet nga konfliktet e armatosura në Rripin e Gazës dhe Sudan. Sipas raportit, nënshkruesit ndërkombëtarë të të cilit përfshijnë OJQ-të Welthungerhilfe (WHH), Concern Worldwide dhe Institutin për të Drejtën Ndërkombëtare të Paqes dhe Konfliktit të Armatosur (IFHV), një institut kërkimor akademik gjerman mbi krizat humanitare, midis viteve 2023 dhe 2024, numri i njerëzve të ekspozuar ndaj niveleve të urisë do të më shumë se dyfishohet, duke arritur në pothuajse dy milionë: 95% e tyre jetojnë në këto dy vende të shkatërruara nga konflikti, shkruajnë mediat italiane, përcjell A2 CNN.
Uria nuk ishte dhe nuk është vetëm, një pasojë "kolaterale" e konfliktit të armatosur, por është bërë një formë dhune e përdorur qëllimisht përmes bllokadave të ndihmave, pengesave burokratike që synojnë parandalimin e shpërndarjes së tyre, shkatërrimit sistematik të fushave bujqësore dhe aktiviteteve prodhuese, përhapjes së municioneve të pashpërthyera dhe ndërprerjes së shërbimeve të ujit dhe kanalizimeve. Të gjitha këto kushte janë të pranishme njëkohësisht në Gaza dhe do të përbëjnë një kërcënim për sigurinë ushqimore për shumë vite që do të vijnë.
Gaza është shembulli më emblematik i pasojave të urisë së përdorur si armë lufte, pavarësisht armëpushimit të brishtë, një zi buke dramatike është duke u zhvilluar, me ndihmat hyrëse ende shumë të kufizuara dhe çmimet e nevojave themelore që janë rritur ndjeshëm (+3,400% për miellin). Prodhimi vendas i ushqimit është bërë i pamundur nga shkatërrimi i 98% të tokës bujqësore; 320,000 fëmijë nën 5 vjeç janë në rrezik të kequshqyerjes akute, mbi 54,600 tashmë vuajnë prej saj, mbi 20,000 njerëz janë plagosur ose vrarë (2,580) ndërsa përpiqen të sigurojnë ushqim ose të kenë akses në ndihmë.
Një shekull vonesë
Indeksi Global i Urisë llogarit nivelin global të kequshqyerjes përmes katër treguesve: kequshqyerja , prapambetja e fëmijëve, dobësia e fëmijëve dhe vdekshmëria foshnjore. Që nga viti 2016, nuk ka pasur përmirësime të rëndësishme në këto katër fusha për shkak të kombinimit të konfliktit të armatosur, brishtësisë ekonomike dhe ndryshimeve klimatike. Sot, rezultati global i Indeksit Global të Urisë është 18.3, një nivel "i moderuar" i kequshqyerjes globale. Në praktikë, kjo përkthehet në 295 milionë njerëz që vuajnë nga uria akute në 53 vende ose territore, 13.7 milionë më shumë në vitin 2024 sesa në vitin 2023.
Këto shifra i shuajnë shpresat për mposhtjen e urisë dhe sigurimin e sigurisë globale ushqimore, siç përcaktohet në Objektivin 2 të Agjendës 2030. Me ritmet aktuale, zbulon raporti, shkruan A2 CNN, do ta arrijmë këtë në vitin 2137, më shumë se 100 vjet më vonë.
Gjeografia e urisë
Dokumenti vëren se uria ka arritur nivele alarmante në shtatë vende (Haiti, Madagaskari, Republika Demokratike e Kongos, Somalia, Sudani i Jugut, Burundi dhe Jemeni) dhe klasifikohet si e rëndë në 35 të tjera. Në disa nga këto vende, si Palestina, Sudani dhe Koreja e Veriut, nivelet mund të jenë edhe më serioze sesa raportohen, sepse mungojnë të dhënat thelbësore të nevojshme për të llogaritur treguesit e indeksit. Kjo rrezikon ta përkeqësojë më tej situatën, pasi mungesa e të dhënave mund t'i bëjë nevojat "të padukshme"m shkruan A2 CNN.
Uria u konfirmua në pjesë të Darfurit, një rajon në Sudanin perëndimor, në mesin e vitit 2024, me rreth 760,000 njerëz që përballen me pasiguri katastrofike ushqimore për shkak të luftës civile që ka shkatërruar vendin për më shumë se dy vjet.
Dyzet përqind e njerëzve të kequshqyer në botë janë në Azinë Jugore, ndërsa Afrika Sub-Sahariane mban rekordin e dyshimtë për vdekshmërinë foshnjore të lidhur me urinë. Në Azinë Juglindore, Myanmari dallohet për kushtet e pasigurta të popullsisë së saj, e cila është përballur me dhunën në rritje dhe tërmetin që zhvendosi 3 milionë njerëz në mars të vitit 2025. Njëzet e pesë përqind e popullsisë është në një gjendje kritike të pasigurisë ushqimore.
(A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
