Shtetet e Bashkuara planifikojnë të pezullojnë një program financimi ushtarak për tre shtetet baltike, Estoninë, Letoninë dhe Lituaninë, si pjesë e një riorientimi të prioriteteve drejt rajonit Indo-Paqësor, raporton “Financial Times”.
Pentagoni informoi diplomatët evropianë javën e kaluar se SHBA-të kanë ndërmend t'i japin fund programit, të njohur si "Seksioni 333", sipas burimeve anonime në Uashington. Kongresi Amerikan ka miratuar financimin për Seksionin 333 deri në fund të shtatorit 2026, dhe Shtëpia e Bardhë nuk ka kërkuar rinovimin e tij në propozimin e ri të buxhetit, shkruan A2.
“Ky veprim është rënë dakord me vendet evropiane në përputhje me urdhrin ekzekutiv të presidentit dhe politikën e hershme që Evropa duhet të marrë përgjegjësi më të mëdha për mbrojtjen e saj”, tha një zyrtar anonim amerikan për FT.
Ky është një urdhër ekzekutiv i nënshkruar nga Donald Trump ditën e tij të parë të kthimit në Shtëpinë e Bardhë, duke urdhëruar një "rishikim dhe riorientim" të ndihmës financiare të SHBA-së, gjë që më vonë rezultoi në mbylljen e USAID-it.
Pentagoni nuk e specifikoi shumën e saktë të përfshirë. Sipas të dhënave zyrtare të qeverisë amerikane, Estonia, Letonia dhe Lituania morën rreth 1.6 miliardë dollarë midis viteve 2018 dhe 2022, ose rreth 30 përqind të vlerës së të gjithë programit.
Diplomatët evropianë që morën pjesë në takimin e Pentagonit thonë se ky veprim synon të detyrojë vendet më të pasura të BE-së të paguajnë për sigurinë e vendeve baltike.
"Nëse (shkurtimet) janë brutale, do të kenë pasoja të mëdha", tha një diplomat, duke vënë në dukje se një pjesë e madhe e këtyre fondeve kalojnë përmes NATO-s. “Kjo po shkakton shqetësim dhe pasiguri”, tha një diplomat tjetër. E ardhmja e Iniciativës së Sigurisë Baltike (BSI), e nisur në vitin 2020, është gjithashtu në pikëpyetje. Kongresi miratoi 288 milionë dollarë për programin vitin e kaluar dhe Shtëpia e Bardhë nuk ka kërkuar fonde të reja.
Humbja e subvencioneve amerikane do të ishte "shumë e vështirë" për shtetet baltike, tha admirali në pension Mark Montgomery, tani në Fondacionin për Mbrojtjen e Demokracive, duke shtuar se "e gjithë ideja ishte t'i fuqizonte ato për të mbrojtur veten". Programi i Financimit të Ushtrisë së Huaj — i cili subvencionon blerjen e avionëve luftarakë, tankeve dhe anijeve amerikane — nuk është nën kërcënim, por Nënsekretari i Mbrojtjes Elbridge Colby dëshiron të ridrejtojë burimet amerikane në “rajonin Indo-Paqësor”, thanë burime për FT. (A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
