Një vendim historik nga një gjykatë e lartë e OKB-së ka hapur rrugën që shtetet të mund të padisin njëra-tjetrën për ndryshimet klimatike, duke përfshirë edhe emetimet e gazrave që ngrohin planetin.
Por, gjyqtari në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë të Holandës tha të mërkurën se gjetja se kush e ka shkaktuar një aspekt të caktuar të ndryshimit klimatik mund të jetë i vështirë, shkruan A2.
Ky vendim do të shihet si një fitore për vendet që janë shumë të ndjeshme ndaj ndryshimeve klimatike, të cilat erdhën në gjykatë pasi u ndjenë të frustruara për mungesën e përparimit global në trajtimin e problemit. Çështja e paprecedentë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) ishte ideja e një grupi studentësh të rinj të drejtësisë nga ishujt e ulët të Paqësorit, në vijën e parë të frontit të ndryshimeve klimatike, të cilët dolën me idenë në vitin 2019.
Një nga këta studentë, Siosiua Veikune nga Tonga, ishte në Hagë për të dëgjuar vendimin.
"Nuk kam fjalë. Kjo është kaq emocionuese. Ka shumë emocione që na përshkojnë. Kjo është një fitore për komunitetet tona", tha ai për BBC News.
"Sonte do të fle më i qetë. Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) ka njohur atë që kemi përjetuar - vuajtjet tona dhe të drejtën tonë për të ardhmen", tha Flora Vano, nga Vanuatu, i cili konsiderohet vendi më i prekshëm ndaj motit ekstrem në nivel global.
GJND-ja konsiderohet gjykata më e lartë në botë dhe ka juridiksion global. Avokatët i kanë thënë BBC News se vendimi mund të përdoret që javën e ardhshme, duke përfshirë edhe gjykatat kombëtare jashtë GJND-së.
Aktivistët dhe avokatët e klimës shpresojnë se vendimi historik tani do të hapë rrugën për kompensim nga vendet që historikisht kanë djegur më shumë lëndë djegëse fosile dhe për këtë arsye janë më përgjegjëset për ngrohjen globale. Shumë vende më të varfra e kishin mbështetur çështjen nga frustrimi, duke pretenduar se vendet e zhvilluara nuk po i mbajnë premtimet ekzistuese për të trajtuar problemin në rritje.
Por vendet e zhvilluara argumentuan se marrëveshjet ekzistuese për klimën, përfshirë marrëveshjen historike të Parisit të OKB-së të vitit 2015, janë të mjaftueshme dhe nuk duhet të vendosen detyrime të mëtejshme ligjore. Të mërkurën, gjykata e hodhi poshtë këtë argument.
Gjyqtari Iwasawa Yuji tha gjithashtu se nëse vendet nuk zhvillojnë planet më ambicioze të mundshme për të trajtuar ndryshimet klimatike, kjo do të përbënte një shkelje të premtimeve të tyre në Marrëveshjen e Parisit.
Nuk është e qartë se sa mund të paguajë një shtet i caktuar si dëmshpërblim, por analiza e mëparshme e botuar në “Nature” vlerësoi se midis viteve 2000 dhe 2019 pati 2,8 trilionë dollarë humbje nga ndryshimet klimatike - ose 16 milionë dollarë në orë.
Ishujt Marshall kanë deklaruar se kostot për ishullin e tyre për t'u përshtatur me ndryshimet klimatike janë 9 miliardë dollarë. (A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
