Papa i ardhshëm, kush janë pretendentët kryesorë?

Me ndarjen nga jeta të Papa Françeskut më 21 prill, Kisha Katolike po përgatitet për një tranzicion që do të përcaktojë drejtimin e saj për të ardhmen e afërt. Si Papa i parë nga Amerika Latine, Françesku solli ndryshime të mëdha në rolin e tij si Peshkop i Romës, duke u fokusuar në drejtësinë sociale, çështjet mjedisore dhe një Kishë më gjithëpërfshirëse.

Tani, Kolegji i Kardinalëve po përgatitet të mblidhet në Vatikan për një konklavë që do të zgjedhë udhëheqësin e ardhshëm të 1,37 miliardë katolikëve në botë, shkruan A2 CNN. A do të vazhdojë Papa i ardhshëm reformat progresive të Françeskut, apo kardinalët do të kthehen drejt konservatorizmit teologjik? Përgjigjja do të bëhet e qartë kur të ngrihet tymi i bardhë nga Kapela Sistine.

Ndikimi i Françeskut në zgjedhjen e pasardhësit

Papa i ardhshëm do të trashëgojë një Kishë të formuar nga emërimet dhe reformat e Françeskut. Mandati i tij përfshiu ndryshime të mëdha strukturore, përfshirë decentralizimin e pushtetit në Vatikan dhe emërimin e më shumë kardinalëve jo-europianë sesa çdo paraardhës i tij.

Megjithatë, stili i tij i qeverisjes ka lënë Kolegjin e Kardinalëve në një pozitë të pasigurt. “Ai zgjodhi shumicën e kardinalëve që kanë të drejtë vote,” tha për “NewsWeek” Ulrich Lehner, profesor teologjie në Universitetin e Notre Dame. “Por qasja e tij në qeverisje, e karakterizuar nga vendime të njëanshme pa konsultime me Kolegjin e Kardinalëve, e ka bërë të vështirë ndërtimin e marrëdhënieve ndërpersonale mes tyre”.

Një çështje kyçe për konklavën do të jetë mënyra se si Françesku menaxhoi rastet e abuzimeve seksuale, e cila ka ndarë drejtuesit e Kishës. “Më e rëndësishmja”, shtoi Lehner, “është nëse votuesit mund të kenë besim që personi që zgjedhin nuk është një abuzues seksual që mund të ekspozohet më vonë”.

Sipas Michelle Dillon, dekane e Fakultetit të Arteve Liberale në Universitetin e New Hampshire, “Françesku u përpoq vazhdimisht të sillte më shumë transparencë dhe profesionalizëm”. Megjithatë, ajo thekson se disa kardinalë mbeten skeptikë ndaj hapjes së tij ndaj angazhimit laik, nga frika se Kisha mund të humbasë identitetin e saj unik.

Kush janë kandidatët kryesorë?

Ndërsa spekulimet shtohen, disa kardinalë të lartë janë shfaqur si pretendentët më të fortë. Sipas vëzhguesve të Vatikanit dhe kompanive të basteve, këta janë kandidatët kryesorë:

Luis Antonio Tagle (Filipine)

Me kuotat më të larta është Kardinali Luis Antonio Tagle, 67 vjeç, i cili shihet si një kandidat i fortë për të vazhduar agjendën progresive të Papa Françeskut. Një mbështetës i përfshirjes dhe ungjillëzimit, Tagle ka përvojë të gjerë në drejtimin e Kongregatës për Ungjillëzimin e Popujve dhe ka qenë figurë e besuar në rrethin e ngushtë të Françeskut.

“Fakti që mbi 100 nga elektorët e mundshëm janë emëruar nga Françesku mund të ketë ndikim të madh në rezultatin përfundimtar”, tha Cristina Traina, profesore në Universitetin Northwestern.

Përkatësia e tij aziatike gjithashtu e bën një zgjedhje tërheqëse, pasi katolicizmi po rritet ndjeshëm në këtë kontinent, veçanërisht në Filipine.

Pietro Parolin (Itali)

Kardinali Pietro Parolin, 70 vjeç, është një nga zyrtarët më me përvojë të Vatikanit. Si Sekretar i Shtetit të Vatikanit që nga viti 2013, ai ka luajtur një rol kyç në marrëdhëniet diplomatike, përfshirë negociata delikate me Kinën dhe vendet e Lindjes së Mesme.

Parolin shihet si një kandidat teologjikisht i moderuar që mund të ofrojë stabilitet duke ruajtur një pjesë të reformave të Françeskut.

Peter Turkson (Gana)

Kardinali Peter Turkson, 76 vjeç, është i njohur për angazhimin e tij në çështjet e drejtësisë sociale. Si ish-kreu i Dikasterit për Zhvillim të Gjithanshëm Njerëzor, ai është shprehur hapur për çështje si ndryshimi klimatik, varfëria dhe drejtësia ekonomike.

Zgjedhja e tij do të ishte një moment historik si Papa i parë afrikan, edhe pse kjo është debat më vete. Para tij, Papa Gjelazi I, që shërbeu nga viti 492 deri më 496 pas Krishtit, konsiderohet si Papa i parë afrikan nga disa, por të tjerë argumentojnë se ai ishte romak.

Peter Erdő (Hungari)

Një kandidat i spikatur konservator, Kardinali Peter Erdő, 72 vjeç, ka kuota 6:1. Një studiues i njohur i të drejtës kanonike, Erdő ka qenë një mbrojtës i fortë i doktrinës tradicionale katolike. Ai ka drejtuar më parë Këshillin e Konferencave të Ipeshkvijve Europianë.

Për ata që kërkojnë një kthim drejt konservatorizmit të Gjon Palit II dhe Benediktit XVI, Erdő do të përfaqësonte një ndryshim të madh nga qasja e Françeskut.

Angelo Scola (Itali)

Kardinali Angelo Scola, 82 vjeç, është një pretendent i hershëm për papat. Ai ishte ndër favoritët në konklavën e vitit 2013 që përfundimisht zgjodhi Papa Françeskun. Scola, ish-Arqipeshkv i Milanos, ka rrënjë të thella teologjike dhe tërheq ata që mbështesin një Kishë më të centralizuar dhe hierarkike.

Qasja e tij tradicionaliste e bën një kandidat të fortë për ata që duan një largim nga reformat e Françeskut, por mosha e tij mund të jetë një pengesë.

Çfarë ndodh tani?

Konklava papnore zakonisht fillon 15 deri në 20 ditë pas vdekjes së papës. Ky afat lejon kryerjen e riteve mortore, një periudhë zie prej nëntë ditësh të quajtur novemdiales, dhe i jep kohë kardinalëve nga e gjithë bota të udhëtojnë drejt Vatikanit. Rezultati do të mbetet i pasigurt derisa të zgjidhet një papë pas dyerve të mbyllura të Kapelës Sistine.

Papa i ardhshëm do të trashëgojë një Kishë në një udhëkryq, me ndikim në rënie në Europë dhe Amerikën e Veriut, rritje në Jug të planetit dhe debate të vazhdueshme të brendshme për të ardhmen e saj. (A2 Televizion)