Qyteti i arit që tani vjen era vdekje

Mandalay, dikur i njohur si "qyteti i artë" për shkak të tempujve të ndritshëm dhe pagodave të arta, tani është mbuluar nga tymi i trupave të djegur masivisht. Pas tërmetit katastrofik me magnitudë 7.7 që goditi Mianmarin të premten e kaluar, numri i viktimave ka kaluar 2,700, me mbi 4,500 të plagosur dhe qindra të tjerë të zhdukur. Shifrat pritet të rriten ndërsa ekipet e shpëtimit vazhdojnë të nxjerrin trupa nga rrënojat.

Një studente 23-vjeçare nga Mandalay, e identifikuar vetëm si J, tha se trupat po digjen në grumbuj për shkak të numrit të madh të viktimave. Ajo humbi tezen e saj nga tërmeti, por trupi i saj u gjet vetëm dy ditë më vonë, më 30 mars.

Tërmeti ka lënë mijëra njerëz pa strehë, duke i detyruar të jetojnë në rrugë ose në tenda të improvizuara, nga frika se pasgoditjet do të shembin më shumë ndërtesa. J tregon se mungesa e ushqimit dhe ujit ka bërë që njerëzit të bredhin rrugëve në dëshpërim.

"Kam parë shumë njerëz, përfshirë edhe veten time, duke qarë me të madhe në rrugë," thotë ajo.

Ndërkohë, shërbimi i zjarrfikësve ka shpëtuar 403 persona në Mandalay gjatë katër ditëve të fundit dhe ka nxjerrë 259 trupa nga rrënojat. Por numri i vërtetë i viktimave mendohet të jetë shumë më i lartë.

Pavarësisht shkatërrimit masiv, ekipet e shpëtimit vazhdojnë të nxjerrin të mbijetuar. Një murg pranë ndërtesës Sky Villa – një nga më të goditurat nga tërmeti, që u shemb nga 12 në 6 kate – tha se vetëm trupa të pajetë janë nxjerrë gjatë 24 orëve të fundit.

"Shpresoj që kjo të përfundojë shpejt. Ka ende shumë trupa brenda, mendoj se më shumë se njëqind," u shpreh ai.

Krematoriumet pranë Mandalay janë të mbingarkuara dhe autoritetet po përballen me mungesë të qeseve për trupat e pajetë, si dhe furnizimeve bazë si ushqimi dhe uji.

Tërmeti ka shkaktuar traumë të madhe, veçanërisht te fëmijët. Një pastor vendas tha se djali i tij tetëvjeçar ka shpërthyer në lot disa herë gjatë ditëve të fundit pasi pa fqinjët e tij të mbetur nën rrënoja.

"Kur ra tërmeti, ai ndodhej në dhomën e gjumit në katin e sipërm. Gruaja ime po kujdesej për vajzën tonë të vogël, ndaj disa mbetje ranë mbi të," tregoi pastori Ruate.

Ndihmat kanë qenë të ngadalta për shkak të infrastrukturës së dobët dhe situatës politike të vendit. Mianmari, i drejtuar nga junta ushtarake që nga grushti i shtetit i vitit 2021, ka kufizuar qasjen në zonat më të prekura.

Organizatat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut, përfshirë Human Rights Watch dhe Amnesty International, kanë kërkuar nga junta që të lejojë qasjen e ndihmave humanitare pa pengesa.

"Edhe pas kësaj katastrofe të tmerrshme, junta ushtarake ende mbjell frikë dhe kufizon ndihmën për të mbijetuarit," tha Bryony Lau, drejtore për Azinë në Human Rights Watch.

Rusia dhe Kina – aleatët më të mëdhenj të juntës – kanë dërguar ndihma dhe ekipe shpëtimi, por situata mbetet e rëndë.

Përveç katastrofës natyrore, Mianmari vazhdon të përballet me dhunë të armatosur. Rebelët pro-demokracisë dhe forcat ushtarake janë përplasur në rajonin Sagaing, i cili ishte epiqendra e tërmetit.

Një komandant i Forcave të Mbrojtjes Popullore (PDF) tha se ushtria vazhdon sulmet, pavarësisht se opozita ka shpallur një armëpushim dyjavor për të ndihmuar në përpjekjet e shpëtimit.

Ndërkohë, Aleanca e Tre Vëllezërve – një grup etnik kundër juntës – ka shpallur një armëpushim njëmujor për të lehtësuar ndihmat humanitare.

Në mes të kësaj tragjedie, mijëra njerëz kanë mbetur të pastrehë dhe të braktisur, ndërsa vendi përpiqet të përballet me një nga fatkeqësitë më të rënda në historinë e tij të fundit. (A2 Televizion)