Edhe pse mes luftimeve të përditshme, jetesa në qytetet e frontit të Ukrainës vijon normalisht.
Banorët zhvillojnë aktivitetin ndërkohë që sirenat e luftës janë bërë pjesë e tyre. Në dyqanin e tij të ri të rrobave në zemër të qytetit të frontit të Ukrainës, Kramatorsk, Maksym Lysenko papritmas ndalon së foluri dhe dëgjon.
"Ja ku është," thotë ai, duke u përkulur nga dritarja që tregon rrugën. "Do të bjerë droni".
Lysenko kishte dëgjuar fishkëllimë të lartë të një droni vetëvrasës rus. Pak çaste më vonë dëgjohet një shpërthim i fortë. "Ky është Kramatorsk!" thotë ai me një buzëqeshje, shkruan A2.
Është sulmi i tretë i dëshmuar nga Reuters në më pak se një orë nga dronë kamikazë rusë që terrorizojnë qiellin mbi një nga bastionet e fundit të Ukrainës në rajonin e kontestuar të Donetskut.
“Rajoni ynë po mbron Ukrainën. Jeta këtu vazhdon nën tingujt e shpërthimeve. Në thelb, pikërisht ajo që dëgjuam dy minuta më parë, kur një dron rus sulmoi periferitë e Kramatorskut dhe shpërtheu jo shumë larg. Për ne nuk ka të bëjë vetëm me fjalë, është jetë”, tregon Maksym Lysenko.
Mijëra mjete ajrore pa pilot qëndrojnë pezull mbi më shumë se 1000 km të vijave të frontit në lindje dhe jug të Ukrainës në çdo kohë, duke i bërë edhe përparimet e vogla të këmbësorisë të rrezikshme dhe të kushtueshme.
"(Kramatorsk) mund ta ketë pësuar keq. Kemi parë tre sulme në gjysmën e fundit. Por ai patjetër do të mbetet nën flamurin ukrainas. Pasi të arrihet armëpushimi ose pasi njerëzit e përfshirë në bisedime të arrijnë një marrëveshje, pasi armiqësitë të kenë mbaruar, mendoj se paratë do të investohen në këtë rajon. Dhe qyteti do të lulëzojë dhe kjo do të ndodhë vetëm pasi të kenë mbaruar armiqësitë", shprehet Maksym Lysenko.
Kërcënimi nga ajri shtrihet në fshatra, qyteza dhe qytete të përfshira në zonën e sulmit, një rrip toke 20 deri në 25 km në secilën anë të vijës së frontit ku fluturojnë dronë të shpejtë të kontrolluar nga distanca dhe modele të tjera. Ndërsa trupat ruse sulmojnë drejt perëndimit në Donetsk, Kramatorsk është në ankth. Disa pjesë të qytetit janë më pak se 20 km nga pozicionet ruse, dhe dhjetëra mijëra njerëz që ende jetojnë atje duhet të vendosin nëse duan të qëndrojnë.
Për Lysenkon, 29 vjeç, nuk ka asnjë dyshim për t'u larguar. Ai hapi dyqanin e tij Zaboy në një rrugë me pemë. Duke u dridhur nga shpërthimet, ushtarët dhe civilët shikojnë raftet e bluzave dhe bluzave sportive, ose blejnë një kafe në bar. Dritat e ndritshme, muret e bardha të pastra dhe muzika në sfond nuk do të ishin të papërshtatshme në një dyqan në Nju Jork ose Paris. Në murin pas tavolinës së pagesave është një tabelë e mbuluar me emblema të dhuruara nga njësitë ushtarake.
"Të gjitha bluzat kanë mesazhin: se duhet të jemi të lirë nga forcat pushtuese," thotë Lysenko, duke shfletuar koleksionin e tij. "Për ne nuk janë vetëm fjalë, është jetë."
Një treg i mbuluar u godit, duke shkaktuar dëme dhe lëndime të lehta. Një shitëse, me fytyrën ende të mbuluar nga pluhuri i shpërthimit, qëndron pranë banakut të saj, duke refuzuar të largohet. Reuters u takua me tre persona që ndodheshin në Kramatorsk dhe në Sloviansk fqinj për arsye të ndryshme: Lysenko për dyqanin e tij, një fermer toka e të cilit shtrihet në perëndim të dy qyteteve dhe një grua 25-vjeçare që po kthehej në vendet që i njihte si adoleshente.
"Mendoj se ky vend nuk do të dhurohet kurrë, dhe mund t’i shihni të gjithë ata njerëz që po punojnë për të mos e dhënë kurrë. Ukrainasit, në identitetin e tyre, janë shumë të lidhur me konceptin e tokës dhe me konceptin e natyrës përreth saj", thotë Darka Harnyk, punonjëse e sektorit të energjisë, përcjell A2.
Fillova të ndiej se duhet të jem këtu, sepse nuk do ta falja veten nëse nuk do ta shihja këtë vend nëse do të pushtohej në një moment", thotë Darka Harnyk, e cila punon në Planin Marshall të Sigurisë Energjetike për Ukrainën, i cili synon të tërheqë investime në infrastrukturën energjetike. Ajo udhëtoi për në Kramatorsk nga Kievi me tren.
"Fillova të kërkoja mundësi për t'u rikthyer në lindje, sepse situata, konkretisht në vendet që po rindërtoja - Kramatorsk, Sloviansk, Kostiantynivka - po bëhet shumë e vështirë dhe fillova të ndiej se duhet të jem këtu, sepse përndryshe nuk do ta fal veten që nuk e kam parë këtë vend nëse nuk do të vija”, shton Harnyk.
Të treja e hodhën poshtë idenë e dhënies së territorit Rusisë në këmbim të paqes, siç propozoi Presidenti rus Vladimir Putin. Ambicia e tij kryesore territoriale është të kontrollojë të gjithë Donbasin, që përfshin rajonet e Donetskut dhe Luhanskut.
"Nëse bëni lëshime, hiqni dorë nga një pjesë e territorit, dhe pastaj edhe më shumë... Ky është një vend huliganësh. Nëse heqim dorë nga rajonet e Donetskut dhe Luhanskut, shteti huligan do të pushtojë rajonet e Kharkivit, Zaporizhzhisë dhe Khersonit. Dhe pastaj do të thonë: 'Po Odesa? Është historikisht territor rus; prandaj na jepni edhe Odesën dhe Nikolaivin, na jepni gjithçka tjetër”, thotë Serhii Kurinnyi, sipërmarrës në sektorin e bujqësisë.
Rusia ka pushtuar pothuajse të gjithë Luhanskun dhe grupi kërkimor i Institutit për Studimin e Luftës vlerësoi se Ukraina mban vetëm rreth 25% të Donetskut që nga 7 gushti. Kramatorsk dhe Sloviansk, të dy qytete me rreth 200 000 banorë para luftës, tani vetëm gjysma e kësaj madhësie, shtrihen në atë që disa e quajnë "brezi i fortesës" dhe janë ndër të vetmet vendbanime të mëdha të qëndrueshme që ende i qëndrojnë peng Putinit në Donetsk.
Në lindje shtrihet Luhansku, në jug janë qytetet-garnizone të Kostiantynivkës dhe Pokrovskut - pothuajse të rrethuara nga forcat ruse - dhe duke parë nga perëndimi ka kryesisht fshatra dhe fusha. Këto fusha përfshijnë tokë të menaxhuar nga Serhii Kurinnyi, 61 vjeç, drejtor i grupit bujqësor KramAgroSvit, i cili përfshin një fabrikë qumështi dhe një fermë bagëtish. Kurinnyi, familja e të cilit e ka punuar tokën për breza, nuk mendon se Putini do të ndalet në Donbas nëse ajo do të dorëzohej në një marrëveshje paqeje. (A2 Televizion)