12 katedralet dhe bazilikat gotike më spektakolare në Evropë

Katedralet gotike pasqyronin idealet, shijet dhe spiritualitetin e kohës. Pas periudhës romane, u kërkua drita dhe vertikaliteti, karakteristika thelbësore të arkitekturës së kishave dhe katedraleve gotike, me dritare shumëngjyrëshe xhami dhe njolla që ndriçojnë hapësirat e brendshme me një mori ngjyrash.

Katedralet e para gotike datojnë në gjysmën e dytë të shekullit të 12-të. Asokohe arkitektët, gurgdhendësit dhe marangozët më të mirë u thirrën për t'i ndërtuar ato dhe ndërtimi i tyre mund të kërkonte qindra vjet punë me kontributin e qyteteve të tëra.

Më poshtë, sipas përdoruesve të Jetcost.it janë renditur 12 katedralet dhe bazilikat më spektakolare dhe të rëndësishme në Evropë.

Katedralja e Milanos - I kushtohet Marisë dhe figura e artë e kësaj shenjtoreje në majën më të lartë është një emblemë e qytetit. Është kisha më e madhe në Itali pas Shën Pjetrit në Vatikan dhe mund të strehojë deri në 40,000 njerëz. Ajo është e dekoruar me shumë skulptura dhe piktura. Midis tyre, "Nuova Legge" (1810), i cili mund të ketë frymëzuar Auguste Bartholdin për Statujën e tij të Lirisë në Nju Jork. Ndërtimi i Katedrales së Milanos zgjati më shumë se 600 vjet dhe është ende e papërfunduar plotësisht. Fasada e saj u përurua në vitin 1418, por mbeti e paplotë për shekuj me radhë deri në ndërhyrjen e Napoleonit. Ajo është ende duke iu nënshtruar restaurimit dhe pastrimit për të ruajtur mermeret rozë dhe të bardhë.

Bazilika e San Francesco d'Assisi - Është një destinacion popullor pelegrinazhi për katolikët nga e gjithë bota. Arkitektura e saj befason vizitorët, pasi është një përzierje e vërtetë e elementeve gotike dhe romane. Ajo simbolizon fillimin e një periudhe të re krijuese. Në fakt, bazilika shfaqet si një kishë e vërtetë dyshe, me ndërtesa dhe funksione të dallueshme. Bazilika e Epërme, e stilit të pastër gotik, e destinuar për ngjarje dhe predikime, ndërsa Bazilika e Poshtme, me kriptën e San Franceskos, e destinuar për reflektim dhe përkushtim privat.

Katedralja Burgos (Spanjë) - E shpallur një sit i Trashëgimisë Botërore nga UNESCO në 1984, është e vetmja katedrale spanjolle që mban këtë titull. Është padyshim një nga xhevahiret e artit gotik universal, megjithëse në brendësi të saj ka edhe elemente dekorative të Rilindjes dhe stilit Barok. Në vitin 1919, katedralja u bë vendvarrimi i Rodrigo Díaz de Vivar, "El Cid" dhe gruas së tij Doña Jimena. Një element kurioz brenda katedrales është i ashtuquajturi El Papamoscas, një automat që i bie një zile çdo orë, duke e hapur dhe mbyllur gojën ndërsa lëviz krahun e djathtë për të vënë në lëvizje rrahjen e një zile.

Notre Dame de Paris (Francë) - Është ndoshta kisha më e njohur nga të gjitha kishat gotike mesjetare. Ka gjithashtu historinë më të trishtueshme për shkak të zjarrit shkatërrues të 15 prillit 2019 nga i cili ende nuk është "shpëtuar", pasi katedralja nuk do të hapet deri në vitin 2024, kohë që përkon me Lojërat Olimpike në Paris. Fasada e saj, e rrethuar nga dy kullat gotike, është një nga monumentet më emblematike të Francës. Deri në ndërtimin e Kullës Eifel në shekullin e 19-të, kullat e katedrales ishin më të lartat në horizontin parizien. Është një katedrale kryq latine me pesë nefe dhe Notre Dame ishte gjithashtu një nga strukturat e para që përfshinte mbështetëse fluturuese, duke e bërë atë një realizim spektakolar të stilit ambicioz gotik Rayonnant.

Katedralja e Seviljes (Spanjë) – E konceptuar në stilin madhështor nga Kanonet e Seviljes në 1401, mbetet katedralja më e madhe gotike dhe kisha e tretë më e madhe në botë. Ajo nuk i zhgënjen vizitorët, dhe jo vetëm për shkak të përmasave të mëdha. Kollona kryesore arrin një lartësi mbresëlënëse 42 metra. Ndër veprat e artit brenda është Altari i Lartë i mrekullueshëm, dhe megjithëse arkitektura është kryesisht gotike, ka disa aspekte arkitekturore islame, pasi është ndërtuar mbi xhaminë kryesore Almohad dhe disa veçori kanë mbijetuar; sidomos kulla e Giraldës ose oborri i portokalleve që ishte pjesë e xhamisë.

Katedralja e Këlnit (Gjermani) - Gjermania nuk njihet vetëm për kështjellat dhe fortifikimet e saj mesjetare, pasi kishat gotike gjithashtu luajtën një rol të spikatur gjatë Mesjetës. Katedralja e Këlnit, për shembull, është kisha më e madhe gotike në Evropën Veriore. Dy kullat e saj me kollona të mëdha janë më shumë se 150 metra të larta dhe deri në vitin 1884 ato ishin struktura më e lartë në botë. Si destinacion pelegrinazhi, ajo është gjithashtu ndër vendet më të vizituara në Gjermani, pasi strehon reliket e Magëve të Mesjetës, të cilat u hoqën nga një katedrale tjetër në Milano nga Frederick Barbarossa, Perandori i Shenjtë Romak. Kjo relike e shenjtë, tepër e rëndësishme për përkushtimin e krishterë, tani është e ngulitur në një arkivol të artë të projektuar nga argjendari i famshëm Nicolas de Verdun.

Katedralja e Lincoln (Angli) – Ajo konsiderohet nga shumë njerëz si një nga thesaret më të mëdha të Anglisë. Ndërtimi i saj filloi me faza në vitin 1072, dhe si katedralet e tjera evropiane të asaj periudhe, stili i saj kopjon Gotikun e Hershëm, një dizajn revolucionar në fund të periudhës romane. Një zjarr dhe një nga tërmetet më të fortë në Mbretërinë e Bashkuar detyroi një ndryshim në dizajnin e katedrales dhe arkitektët përdorën stilin gotik të vjetër anglez për strukturat. Ndërsa arkitektura përparonte, u përdorën edhe metoda të përshtatshme për kohën, si harku i mprehtë, mbështetëset fluturuese dhe qemerët kryq për të mbështetur muret e jashtme të katedrales gotike.

Katedralja Chartres (Francë) - Katedralja Chartres, kushtuar përkushtimit të Virgjëreshës Mari, është një monument historik i arkitekturës gotike. Portalet e saj, dritaret me njolla, stolitë dhe statujat e gdhendura janë në gjendje të shkëlqyer. Ata e bëjnë kishën një nga shembujt më të mirë të ruajtur të periudhës në fjalë, për studime. Fasada perëndimore është e mbyllur midis dy kullave, siç është tipike për stilin gotik francez. Është një përfaqësim i shkëlqyeshëm i gotikës ekstravagante. Ajo ka tre hyrje me një mori relievesh, skulpturash dhe kolonash në statuja. Ikonografia e saj, e cila përfaqëson ciklet e stinëve dhe yjësitë, në disa raste është ende e lidhur me ndikimet romane.

Katedralja e Shën Vitusit në Pragë (Republika Çeke) - Katedralja e Shën Vitusit është një kishë gotike e vendosur në truallin e kështjellës së famshme të Pragës, me pamje nga qyteti. Është padyshim një nga monumentet më të shquar dhe më të njohur të kryeqytetit çek dhe të të gjithë vendit. Katedralja gotike është më shumë se thjesht një destinacion i mrekullueshëm për përkushtimin e krishterë dhe pushimin fetar, ajo është një vepër e jashtëzakonshme arti dhe ofron një pamje që të lë pa frymë mbi qytet. Konsiderohet si një nga monumentet më të rëndësishme të vendit dhe një ikonë shpirtërore e Republikës Çeke.

Katedralja e Shën Marisë së Toledos (Spanjë) - Katedralja e Toledos konsiderohet nga shumë njerëz si kulmi i arkitekturës gotike në Spanjë. Ndërtimi i saj filloi në vitin 1226, gjatë mbretërimit të Ferdinandit të III, dhe kupolat e saj u mbyllën në 1493, gjatë sundimit të Monarkëve Katolikë. Ato që kanë mbetur sot kanë një ndikim të qartë Mudejar. Koleksioni i ruajtur në Sacristy është i mrekullueshëm, me El Expolio dhe Apostolado nga El Greco, piktura nga Caravaggio, Tiziano, Van Dyck, Goya, Morales, Rubens, Bassano e shumë të tjerë. Një përmendje e veçantë duhet bërë për Giovanni di Borgogna dhe Luca Giordano, pikturat më të rëndësishme të të cilëve janë afresket që mbulojnë përkatësisht muret e Sala Capitolare dhe tavanin e Sakristisë.

Katedralja e Shën Stefanit (Vjenë) - Katedralja e Shën Stefanit (Stefansdom), e vendosur në zemër të Vjenës, i ka mbijetuar shumë luftërave dhe sot është një simbol i lirisë së qytetit. Katedralja gotike qëndron në rrënojat e dy kishave të mëparshme dhe ndërtimi i saj u nis nga Rudolfi IV, Duka i Austrisë, në shekullin e 14-të. Karakteristika e saj më e dallueshme është çatia me tjegulla, mbi 250,000 me model diamanti, e cila kishte nevojë për restaurim pasi u dëmtua rëndë në Luftën e Dytë Botërore. Në anën e djathtë të katedrales është një hyrje e quajtur Porta dei Cantanti, e cila nuk mund të përdorej nga gratë. Brendësia e Katedrales së Vjenës strehon eshtrat e shumë anëtarëve të familjes Habsburge dhe ishte vendi i martesës dhe funeralit pasues të Mozartit.

Manastiri Jerónimos në Lisbonë (Portugali) - Është ndoshta monumenti më mbresëlënës në Lisbonë, edhe pse ndodhet në periferi të qytetit. Ky manastir mbresëlënës i shekullit të 16-të është vendi i pushimit të personazheve të tillë si poeti Luís de Camões, autor i poemës epike "The Lusiads" dhe Vasco da Gama, komandanti i përgjithshëm i armadës që lundroi për në Indi në 1497. I shpallur një sit i Trashëgimisë Botërore nga UNESCO, megjithëse nuk është vetë një katedrale, Manastiri Jerônimos është një nga shembujt më të rëndësishëm të arkitekturës së vonë gotike manueline në Portugali. Vlen të përmenden veçanërisht fasadat, kisha dhe manastiret. Brenda mund të vlerësohet salla e kishës, një kryevepër e stilit Manueline, e bërë nga João de Castillo. (A2 Televizion)