Donald Trump dhe Volodymyr Zelensky janë në mosmarrëveshje pas samitit të Riadit.
Presidenti amerikan sulmoi ashpër liderin ukrainas, duke e quajtur atë “një diktator të pazgjedhur dhe një komedian mediokër” dhe duke e akuzuar atë për fillimin e luftës kundër Rusisë.
Por cila është e vërteta pas pretendimeve të tij?
E përditshmja italiane La Stampa ka renditur disa prej tyre:
“Ata kanë pasur tre vjet për t’u ulur në tryezën e bisedimeve, ata nuk duhet ta kishin filluar kurrë këtë luftë”, tha Trump, duke komentuar raportet e fundit për pakënaqësinë e Kievit me bisedimet SHBA-Rusi.
Faktet: Pushtimi i Ukrainës është dënuar gjerësisht nga komuniteti ndërkombëtar si një akt agresioni.
Përpara pushtimit rus më 24 shkurt 2022, Zelensky ka ofruar vazhdimisht të takohet me homologun e tij rus. Pesë ditë para se trupat e Moskës të hynin në Ukrainë, udhëheqësi ukrainas i tha Putinit: “Ne jemi gati të ulemi dhe të flasim. Zgjidhni platformën që ju pëlqen”.
Për të penguar Moskën, Shtetet e Bashkuara deklasifikuan dhe publikuan raporte të inteligjencës që zbulonin planet agresive të Carit, duke paralajmëruar se do të pasonin sanksione të ashpra ekonomike nëse ai shkonte përpara.
Në ditët dhe javët pas pushtimit, negociatorët ukrainas dhe rusë zhvilluan gjithashtu disa raunde bisedimesh në Bjellorusi dhe Turqi.
Megjithatë, kërkesat e Rusisë ishin ekstreme, duke përfshirë çmilitarizimin e pjesshëm të Ukrainës, një opsion që do të kishte gjymtuar efektivisht aftësinë e vendit për të mbrojtur veten.
“Ne nuk pamë zgjedhje në Ukrainë. Presidenti, nuk më pëlqen ta them, ka rënë në një vlerësim prej 4 për qind dhe vendi është copëtuar”, tha Trump.
Faktet: Megjithëse popullariteti i Zelenskyt ka rënë që nga pushtimi, një sondazh i shkurtit nga Instituti Ndërkombëtar i Sociologjisë me bazë në Kiev zbuloi se 57 për qind e popullsisë i beson atij, nga 52 për qind në dhjetor.
Sondazhet theksojnë gjithashtu se shumica e ukrainasve besojnë se kjo nuk është koha e duhur për zgjedhje.
“Qëndrimi ynë është se gjatë një lufte nuk ka vend për politikë, dhe veçanërisht jo për zgjedhje të reja”, tha Valentyn Nalyvaichenko, një deputet nga partia Atdheu i ish-kryeministres Julia Tymoshenko dhe ish-kreu i agjencisë së sigurisë SBU.
“Unë mendoj se presidenti Zelensky tha javën e kaluar se ai nuk e di se ku është gjysma e parave që u dhamë atyre. Epo, ne u dhamë atyre rreth 350 miliardë dollarë. Ne duhet ta krahasojmë atë me Evropën sepse Evropa dha një përqindje shumë më të vogël. Mendoj se aleatët tanë i dhanë Kievit 100 miliardë dollarë. Por ku janë gjithë këto para? Ku shkojnë? Unë kurrë nuk kam parë një llogari të kësaj”, tha Trump.
Faktet: Ka shumë numra që qarkullojnë dhe llogaritja e kontributeve individuale është komplekse. Megjithatë, Instituti i Kielit për Gjurmuesin e Mbështetjes së Ukraina të Ekonomisë Botërore tregon se në total Evropa ka ndarë 132.3 miliardë euro për Ukrainën, krahasuar me 114.2 miliardë euro nga Shtetet e Bashkuara.
Kontributet më të mëdha në përqindje të PBB-së janë bërë nga Estonia dhe Danimarka (2.5%), Lituania (2.1%), Letonia (1.8%), Finlanda (1.3%), Suedia dhe Polonia (1.2%).
“Rusia nuk ka ndërmend të shkatërrojë Kievin. Nëse do të donin, do ta kishin bërë këtë. Moska është në gjendje të zhdukë 100 për qind të qyteteve të Ukrainës, duke përfshirë Kievin, por tani ata po sulmojnë vetëm 20 për qind”, tha Trump.
Faktet: Rusia ka lëshuar forcën e plotë të ushtrisë së saj, duke përfshirë raketa dhe artileri me rreze të gjatë, në qytetet ukrainase, duke shkaktuar shkatërrim të gjerë, veçanërisht në pjesën lindore të vendit.
Përballë stoqeve të pakësuara të armëve, Putinit iu desh t’i kërkonte ndihmë Kim Jong-un, duke filluar të përdorte raketa të Koresë së Veriut.
Nuk ka asnjë tregues se Moska grumbulloi armë ose ngadalësoi aftësitë ushtarake gjatë konfliktit.
“Rusia dëshiron të bëjë diçka. Ata duan të ndalojnë barbarizmin e egër”, tha Trump.
Faktet: Zyrtarët rusë, përfshirë presidentin Putin, kanë deklaruar vazhdimisht se nuk do të ndalojnë së luftuari në Ukrainë derisa të arrihen të gjitha objektivat, qoftë përmes diplomacisë apo forcës ushtarake.
Putin tashmë ka bërë thirrje për “çmilitarizimin e Ukrainës” dhe tha se dëshiron kontroll të plotë të katër rajoneve të Ukrainës: Donetsk, Kherson, Zaporizhzhia dhe Luhansk, të cilat tani janë plotësisht të pushtuara nga Moska.
Sipas zyrtarëve të inteligjencës perëndimore, inteligjenca sugjeron gjithashtu se Putini ende dëshiron të kontrollojë të gjithë Ukrainën. (A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
