Disa beteja shoqërore kanë ndryshuar historinë, të tjera kanë lënë gjurmë. Historia ofron shembuj të shumtë të revoltave vendimtare popullore që kanë ripërtërirë fytyrën e botës. Ndërkohë që sot përkujtohet studenti çekosllovak Jan Palach, që i vuri flakën vetes në vitin 1969 për të zgjuar ndërgjegjet, po ju sjellim një seri imazhesh që tregojnë disa prej tyre; nga marshimi i kripës së Gandit, te rënia e Murit të Berlinit dhe Pranvera arabe. (A2 Televizion)
1930: Marshimi i Gandit. Më 12 mars 1930, Gandi filloi marshimin e kripës, një nga momentet më të vështira dhe më spektakolare në politikën e tij të mosbindjes civile. Mahatma (fuqia e shpirtit) ecën pothuajse 400 km, i ndjekur nga mijëra njerëz, për të mbledhur kripën, si një protestë kundër një takse të padrejtë të vendosur nga britanikët, të cilët menaxhonin monopolin. Britanikët reaguan me qindra arrestime, përfshirë vetë Gandin dhe gruan e tij, por një vit më pas u nënshkrua Pakti Irwin-Gandhi, me të cilin Mbretëria e Bashkuar modifikoi ligjin e kripës.1963: Marshi për të drejtat civile i Martin Luther King dhe fjalimi i i tij i famshëm ka hyrë në fjalorin e përditshëm: “Unë kam një ëndërr” është një nga frazat më të famshme dhe më të përsëritura në botë. Ajo u shqiptua nga Martin Luther King, i cili ishte në krye të lëvizjes për të drejtat civile në SHBA, gjatë marshimit për të drejtat civile dhe ekonomike për afro-amerikanët mbajtur në Uashington më 28 gusht 1963. Rreth 300,000 njerëz ecën së bashku, 80 % e të cilëve ishin afrikano-amerikanë.1968: Pranvera e Pragës. Vala e rebelimit të '68-ës ka origjinë të largët. Ajo nisi nga Shtetet e Bashkuara, me protesta në favor të të drejtave civile të afrikano-amerikanëve dhe kundër "shoqërisë kapitaliste" që ofronte si vlera vetëm paranë dhe ekonominë e tregut. Jehona e protestave arriti në Evropë nga fundi i viteve 1960. Të parët që e kapën atë ishin studentët e universitetit francez, të cilët nisën demonstrata të mëdha në të ashtuquajturin maj francez. Pati një pjesëmarrje të madhe popullore dhe një sërë lëvizjesh proteste në shumë vende të tjera evropiane, nga Italia në Çekosllovaki, ku pranvera (janar-korrik 1968) përfundoi me pushtimin sovjetik të vendit në gusht të po atij viti. Në foto: rrugët e Parisit të djegura gjatë demonstratave të majit francez.1969: Trazirat e Stonewall. Ka nga ata që i kanë bërë të njohura marshimet protestuese, si komuniteti LGBT, një akronim i përdorur si term kolektiv për "lesbike, gay, biseksual, transgjinor". 28 qershori është dita e Gay Pride dhe njerëzit LGBT në të gjithë botën marshojnë publikisht për të kërkuar të drejtat e mohuara (por secili vend bën historinë e tij). Sot është një marsh proteste me tone gazmore dhe shpeshherë transgresive, në përgjithësi, por origjina e saj përkon me natën e 27 qershorit 1969, kur në Nju Jork pati një betejë të vërtetë me shishe, shkopinj dhe grushta: Stonewall ishte një pijetore homoseksuale, klientët e të cilit ishin mësuar me bastisjet (shpesh të çuditshme) të policisë. Atë natë, klientët u rebeluan dhe përleshjet zgjatën deri në mëngjes, duke u përfshirë rreth 2 mijë persona dhe 400 agjentë policie. 1974: Revolucioni i Karafilit. Si në 1917 në Rusi, në 1974 në Portugali, ushtria iu bashkua protestave popullore dhe shpërtheu revolucioni. Më 25 prill 1974, ushtria portugeze e krahut progresiv (MPJ, Lëvizja e Forcave të Armatosura) dhe popullsia e revoltuar u bashkuan për të përmbysur regjimin represiv të ndërtuar nga António Salazar, diktatori i vendit nga viti 1932 deri në 1968. Me revolucionin e Karafilave Portugalia rifilloi rritjen e saj politike dhe ekonomike. U quajt kështu sepse qytetarët e Lisbonës i dhuruan karafila të kuq ushtarakëve, të cilët i ngulitën në tytat e pushkëve të tyre, një simbol që shpejt bëri xhiron e botës.1976: Trazirat e Soweto-s. "Nëse do të mësojmë gjuhën afrikane, kryeministri Vorster duhet të mësojë zulu." Me këtë slogan, studentët me ngjyrë dhe jo vetëm ata demonstruan më 16 qershor 1976 kundër një dekreti qeveritar, “Afrikaans Medium Decree”, i cili impononte gjuhën afrikane si gjuhë të barabartë me anglishten në të gjitha shkollat, ndërsa gjuha zulu u mohua. Përplasjet në Soëeto ishin shumë të vështira. Policia vrau disa qindra njerëz, përfshirë trembëdhjetë vjeçarin Hector Pieterson, i cili u bë një nga simbolet e protestës. Kjo betejë tragjike e bëri më të fortë ANC (Kongresin Kombëtar Afrikan me në krye me Mandelën) edhe në nivel ndërkombëtar. Sot, 16 qershori është “Dita e Rinisë” në Afrikën e Jugut.1978: Protestat e Muharremit. Në dhjetor 1978 mbi 9 milionë njerëz dolën në rrugë në Iran kundër Reza Pahlavit, i cili në vitet 1970 kishte iniciuar një sërë reformash ekonomike dhe sociale për ta shndërruar vendin në një fuqi të madhe. Politika perëndimore e Shahut nuk ishte pa hije, me mijëra njerëz të arrestuar dhe vrarë dhe me ndalimin e partive politike (në 1975). Më pas lindën lëvizjet klandestine të rezistencës fetare, liberale dhe marksiste, të cilat zgjodhën Ayatollah Khomeinin si referencë, të kufizuar në mërgim për shkak se kishte kritikuar hapur shahun. Protestat filluan pikërisht për shkak të një artikulli që tallte Khomeinin. Reza Pahlavi më vonë u largua nga vendi, zyrtarisht për pushime, por nuk u kthye më. Në shkurt 1979, i mirëpritur nga miliona iranianë, Khomeini zbriti në aeroportin e Teheranit pas 14 vitesh në mërgim. 1986: Filipinet dalin në rrugë. Shkëndija u ndez në Manila më 7 shkurt 1986 nga zgjedhjet e manipuluara që konfirmuan Ferdinand Marcos, në krye të Filipineve që nga viti 1965, në një lloj monarkie de facto. Popullsia doli në rrugë për të protestuar dhe mbështetur Corazon Acquino, kandidati tjetër në zgjedhjet presidenciale. Ushtria mori anën e Aquino-s dhe Marcos iku me gruan e tij Imelda në Hawaii, ku kishte transferuar një pasuri të madhe. 1989: Bie Muri i Berlinit. Shumë pak ka mbetur sot nga Muri i Berlinit. Më 9 nëntor 1989, prishja nënkuptonte jo vetëm ribashkimin e një qyteti, por lindjen e një rendi të ri për një botë që ishte krijuar pas luftës. Atë mbrëmje mijëra njerëz u derdhën në sheshe. Gjithçka ndodhi papritur dhe për shkak të një keqkuptimi. Gjatë një konference për shtyp në Berlin, Ministri i Propagandës së Gjermanisë Lindore (DDR) Günter Schabowski njoftoi se qytetarët e Berlinit Lindor u lejuan të kalonin kufirin me një leje ad hoc. Riccardo Ehrman, korrespondent i agjencisë Ansa, pyeti Schabowski se kur rregullat e reja do të hynin në fuqi. Ministri, duke mos pasur indikacione të sakta, deklaroi “me sa di unë, menjëherë, duke filluar që tani”. Këto fjalë patën një efekt shpërthyes.1989: Protesta në sheshin Tiananmen. Më 4 qershor 1989, gjithçka në Pekin ishte gjigante. Revolta e të rinjve, intelektualëve, punëtorëve dhe studentëve në një nga sheshet më të mëdha në botë, Tiananmen; reagimi jonormal i qeverisë kineze me tanke në rrugët e kryeqytetit; guximi i një njeriu që duket i vogël në një nga fotot më të famshme në botë. Ai është quajtur Rebeli i Panjohur, një student i paarmatosur që është bërë simboli i Pranverës Demokratike Kineze. Dhe është imazhi që korrespondon, në kujtesën e të gjithëve, me përpjekjen e parë për të kërkuar më shumë liri nga regjimi, edhe pse protestat që filluan në prill u intensifikuan edhe më shumë kur Deng Xiaoping, kreu i atëhershëm i qeverisë, shpalli ligjin ushtarak.2007: Revolucioni i Shafranit në Myanmar (Burma). Ka një emër të gëzuar dhe plot ngjyra, por ishte i tmerrshëm dhe i dhunshëm. Emri i referohet rrobave të murgjve budistë që udhëhoqën mijëra protesta kundër juntës ushtarake për të dhënë demokraci dhe të drejta civile. Filloi më 18 shtator 2007, i shkaktuar nga rritja e papritur e çmimeve të benzinës dhe ushqimeve për shkak të ndërprerjes së ndihmës shtetërore. Protestat janë shtypur aq ashpër sa pati thirrje ndërkombëtare dhe ngritën protesta popullore në shumë vende të botës. Fotoja tregon një moment dramatik në ato ngjarje. Kenji Nagai, një fotoreporter japonez, u godit nga një plumb i shkrepur nga ushtria për të shpërndarë demonstruesit. Ai vdiq pas pak, por i plagosur, në tokë, bëri edhe një foto të fundit.2009: Irani, vala e gjelbër. Vala e Gjelbër që përfshiu Iranin në vitin 2009 përbëhej nga të rinj që kërkonin më shumë liri demokratike. Simboli ishte Neda Agha-Soltan, një vajzë 26-vjeçare e vrarë gjatë demonstratave. Protestat në rrugët e Teheranit u shkaktuan nga rezultatet e zgjedhjeve, të cilat konfirmuan presidentin në largim, Mahmoud Ahmadi-Nejad, pavarësisht se sondazhet në prag të tij e shfaqnin atë si një humbës. Kjo shkaktoi një reagim masiv (që nuk çoi në asgjë), me akuza për mashtrim të qeverisë, me protestues që u organizuan përmes rrjeteve sociale.2011: Pranvera Arabe. Ky është emri i protestës që shpërtheu në Egjipt në shkurt të vitit 2011, e cila rezultoi në rrëzimin e presidentit aktual, Hosni Mubarak. Në sheshin Tahrir, një nga më të mëdhenjtë në Kajro, më 25 janar, më shumë se 50,000 njerëz demonstruan për disa ditë kundër mungesës së punës, për lirimin e të burgosurve politikë, lirinë e shtypit dhe kundër privilegjeve të qeverisë oligarkike. Pas një jave pati më shumë se një milion demonstrues dhe sheshi fitoi famë botërore falë vëmendjes së mediave ndërkombëtare. Më 11 shkurt egjiptianët festuan dorëheqjen e presidentit.
