Brenda shtëpisë me pamje nga... Auschwitz-i

Një vilë trekatëshe me një kopsht të kuruar me kujdes dhe një histori të rëndë po përgatitet të hapë dyert për publikun, këtë herë me një qëllim të ri dhe të rëndësishëm. Vila e njohur si “Shtëpia 88”, dikur banesa e Rudolf Höss, komandantit më jetëgjatë të kampit të përqendrimit Auschwitz, tashmë do të shndërrohet në një qendër globale për të luftuar ekstremizmin, shkruan A2 CNN.

Një jetë e fshehur pas mureve të larta

Shtëpia, e vendosur vetëm disa metra larg kampit të përqendrimit, u projektua për të qenë një oazë qetësie për familjen e Höss-it. Gruaja e tij, Hedwig, dhe pesë fëmijët e tyre jetonin një jetë të mbushur me aktivitete të zakonshme familjare: lojëra në kopsht, kalërime dhe not në lumin aty pranë. Por pas mureve të larta dhe dritareve të mbuluara, realiteti ishte krejt ndryshe.

Në kampin ngjitur, miliona hebrenj, romë, homoseksualë dhe kundërshtarë politikë u dërguan drejt dhomave të gazit dhe furrave të djegies. Höss, në rolin e tij si komandant, ishte përgjegjës për vrasjet në masë duke përdorur pesticidin Zyklon B, për të realizuar një shfarosje të shpejtë dhe efikase.

Kujtesa e dhimbshme dhe filmi që thelloi reflektimin

Shtëpia ka qenë gjithashtu në qendër të filmit “The Zone of Interest” (2023), i cili shpalos “banalitetin e së keqes”, një koncept i filozofes Hannah Arendt. Filmi tregon se si Höss dhe familja e tij jetonin një jetë normale, ndërsa masakrat ndodhnin vetëm pak metra larg.

Ditarët e Höss-it dhe të shërbëtores së familjes hedhin dritë mbi mënyrën se si ata përpiqeshin të distancoheshin nga krimet që ndodhnin jashtë mureve të tyre. Në një prej rrëfimeve të tij, Höss përshkruan një nënë që i tregoi fëmijët e saj dhe i kërkoi mëshirë: “Si mund të vrisni fëmijë kaq të bukur? A nuk keni zemër?”. Höss-i, megjithatë, nuk tregoi pendesë; ai e quajti shfarosjen e hebrenjve një “gabim” dhe jo një krim.

Një shtëpi me një mision të ri

Pas çlirimit të Auschwitz-it në janar 1945, Shtëpia 88 ka kaluar në duar të ndryshme. Së fundmi, ajo u ble nga Counter Extremism Project, një organizatë joqeveritare me bazë në Nju-Jork, që ka për qëllim të luftojë ekstremizmin dhe antisemitizmin, shkruan A2 CNN.

Hans Jakob Schindler, drejtori i organizatës, tha se kjo qendër do të jetë një simbol i fuqishëm për të luftuar urrejtjen dhe për të edukuar publikun për rreziqet e ekstremizmit. Shtëpia do të hapet për vizitorët në janar 2025, në përkujtim të 80-vjetorit të çlirimit të Auschwitz-it.

“Kur shikon këtë pronë, kopshtet, burimet, jetën e zakonshme që ajo simbolizon, kupton se vetëm të mos harrojmë nuk mjafton për të ndaluar urrejtjen dhe antisemitizmin që ende ekziston sot”, tha Mark Wallace, CEO i organizatës.

Simbolika e ringjalljes

Një nga veprimet e para të ekipit të Counter Extremism Project ishte vendosja e një “mezuzah” - një pllakë druri e gdhendur me vargje nga Torah, libri i shenjtë i hebrenjve - në derën kryesore të shtëpisë. Ky veprim simbolik rikthen lidhjen me jetën hebraike dhe e shndërron këtë hapësirë nga një vatër krimi në një vend që lufton urrejtjen.

Transformimi i Shtëpisë 88 vjen si një kujtesë e rëndësishme. Ajo dëshmon se edhe hapësirat më të errëta të historisë mund të shndërrohen në qendra shprese dhe veprimi. Kjo nismë shënon një hap të madh për të mësuar nga gabimet e së kaluarës dhe për të ndërtuar një të ardhme më të drejtë, ku urrejtja nuk do të ketë vend pranë “shtëpisë së fqinjit”. (A2 Televizion)