Tërmeti me magnitudë 8.8 që goditi Kamçatkën, Rusi, ka tërhequr vëmendjen ndaj njërit prej rajoneve më të rrezikshme dhe të paqëndrueshme në planet, Unazës së Zjarrit të Paqësorit. Dridhjet dhe cunamet që rezultojnë janë shprehje e aktivitetit të vazhdueshëm gjeologjik që prek një sipërfaqe të gjerë të Oqeanit Paqësor. Por çfarë dimë në të vërtetë për Unazën e Zjarrit? Dhe pse është Kamçatka ndër zonat më të ekspozuara ndaj tërmeteve dhe aktivitetit vullkanik?
Çfarë është Unaza e Zjarrit e Paqësorit?
Unaza e Zjarrit e Paqësorit është një brez gjeologjik që rrethon Oqeanin Paqësor për mbi 40,000 kilometra. Karakterizohet nga aktivitet i jashtëzakonshëm sizmik dhe vullkanik për shkak të pranisë së shumë pllakave tektonike që ndryshojnë vazhdimisht. Pllakat kryesore të përfshira janë pllaka e Paqësorit, pllaka e Amerikës së Veriut, pllaka e Amerikës së Jugut, pllaka e Filipineve dhe pllaka indo-australiane. Fenomeni gjeologjik më i rëndësishëm është subduksioni, rrëshqitja e një pllake nën një tjetër, e cila gjeneron tërmete të thella dhe potencialisht shkatërruese.
Ku shtrihet Unaza e Zjarrit?
Ky brez shtrihet përgjatë brigjeve lindore të Azisë (Japonia, Filipinet, Indonezia), Oqeanisë (Papua Guinea e Re, Zelanda e Re) dhe vazhdon përgjatë brigjeve perëndimore të Amerikave (nga Alaska në Kili). Përafërsisht 90% e aktivitetit sizmik të botës dhe 75% e vullkaneve aktive të planetit janë të përqendruara në këtë brez. Prandaj, Unaza e Zjarrit është një unazë e vërtetë zjarri dhe paqëndrueshmërie.
Pse Kamchatka është një zonë e prirur ndaj tërmeteve?
Gadishulli Kamchatka shtrihet përgjatë zonës së subduksionit midis pllakave të Paqësorit dhe Okhotsk, ku njëra rrëshqet nën tjetrën. Kjo lëvizje gjeneron presione të mëdha që lirohen në formën e tërmeteve, disa prej të cilave janë shumë të forta. Për më tepër, zona karakterizohet nga prania e mbi 160 vullkaneve, 29 prej të cilave janë aktivë, përfshirë Klyuchevskaya Sopka, një nga më të mëdhenjtë në botë. Kombinimi i lëvizjeve tektonike dhe aktivitetit vullkanik e bën këtë rajon jashtëzakonisht të paqëndrueshëm dhe monitorohet vazhdimisht nga shkencëtarët.
Tërmetet e mëdha të Kamchatka-s në histori
Rajoni ka përjetuar ngjarje të shumta sizmike historike:
1952: Një tërmet me një magnitudë të vlerësuar prej 8.5 deri në 9.0 ballë goditi Severo-Kurilskun, duke gjeneruar një cunami me valë deri në 18 metra të larta dhe duke shkaktuar mbi 2,300 vdekje.
2006: Një tërmet me magnitudë 7.7 goditi bregun lindor të Kamçatkës, duke shkaktuar dëme të moderuara.
2020: Një tërmet me magnitudë 7.5 shkaktoi një paralajmërim të zgjatur për cunami, por shkaktoi dëme të kufizuara.
2025: Ngjarja e fundit me magnitudë 8.7 ballë ka riaktivizuar frikën e së kaluarës, me valë cunami dhe paralajmërime në të gjithë Paqësorin.
Shkencëtarët bien dakord se Unaza e Zjarrit do të vazhdojë të jetë vendi i ngjarjeve të rëndësishme sizmike. Monitorimi i vazhdueshëm, përdorimi i sensorëve të përparuar dhe sistemet e paralajmërimit të hershëm janë thelbësore për të zvogëluar rrezikun për popullsinë. Dhe ngjarja e Kamchatka-s është një tjetër kujtesë e fuqisë dhe paparashikueshmërisë së Tokës. (A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
