Merz dëshiron më pak refugjatë ukrainas

Kancelari gjerman Friedrich Merz u është bashkuar partive të tij kristiandemokrate (CDU/CSU) në thirrjen për uljen e fluksit të të rinjve ukrainas meshkuj në Gjermani. Merz tha se në një bisedë telefonike me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenski të enjten e kaluar, ai u kishte kërkuar atyre të "siguroheshin që të rinjtë nga Ukraina në veçanti të mos vinin në Gjermani në numër gjithnjë e më të madh". Merz shtoi se ata duhet t'i shërbejnë atdheut të tyre: "Ata janë të nevojshëm atje".

Partneri i koalicionit SPD mendon ndryshe
Kryeministri bavarez dhe kreu i CSU Markus Söder ishte politikani i parë i lartë që bëri një deklaratë të ngjashme. Në një intervistë me Bild, ai i bëri thirrje BE-së dhe qeverisë gjermane të ushtrojnë presion mbi Kievin në mënyrë që autoritetet atje "të kontrollojnë dhe të ulin ndjeshëm" fluksin e të rinjve. Sekretari i Përgjithshëm i CDU, Karsten Lienemann, dha argumente të ngjashme.

Në fund të gushtit, qeveria në Kiev lejoi edhe të rinjtë e moshës 18 deri në 22 vjeç të largoheshin nga vendi. Në Ukrainë, ata nuk rekrutohen në ushtri, por deri më tani nuk u është lejuar të largohen nga vendi. Sipas Ministrisë së Brendshme të Gjermanisë, numri i mbërritjeve javore në këtë grupmoshë është rritur nga 19 në mesin e gushtit në 1.800 në fund të tetorit. Në total, më shumë se 1.2 milion refugjatë nga Ukraina jetojnë në Gjermani.

Socialdemokratët deri më tani nuk kanë marrë një qëndrim të qartë në këtë debat. Deputeti i tyre Ralf Stegner i tha DW se e ka të vështirë t'u bëjë thirrje të rinjve ukrainas që t'i shërbejnë vendit të tyre si ushtarë.

"Gjëja më e rëndësishme është që të gjithë të kontribuojmë për t'i dhënë fund kësaj lufte sa më shpejt të jetë e mundur. Kjo më duket më e rëndësishme sesa pikëpamja e kthesës së migracionit, e cila shpesh është sfondi i iniciativave të tilla. Ne duhet t'i trajtojmë ata që vijnë, për shembull refugjatët e luftës, në një mënyrë të arsyeshme."

Cili është qëllimi i Merz?
Një nga arsyet pse Merz i bën thirrje Zelenskit është qëllimi i Qeverisë gjermane për të kufizuar flukset e migracionit në Gjermani, thotë Stefan Meister i Shoqërisë Gjermane për Politikë të Jashtme (DGAP) në Berlin. Kancelari është i shqetësuar se të rinjtë, të cilët i nevojiten Ukrainës, po largohen nga vendi. Por bëhet fjalë edhe për dëshirën e Merz për të përmbushur premtimet e tij të fushatës.

Kjo nuk vlen vetëm për ukrainasit. Qëllimi i kufizimit të imigracionit është pjesë e një debati më të gjerë rreth refugjatëve dhe migrantëve në Gjermani. Në total, Gjermania ka pranuar "mbi një milion ukrainas", një numër që "e rëndon ndjeshëm sistemin gjerman", thotë Meister. Shkencëtari politik i atribuon gjithashtu një "formë populizmi" Kancelarit dhe thekson se Alternativa populiste e krahut të djathtë për Gjermaninë (AfD) po e përdor këtë debat për të ushtruar presion mbi partitë e Unionit.

Disa ekspertë e interpretojnë reformën e nisur tani të shpenzimeve sociale të njohur si "Bürgergeld" si një mesazh për votuesit potencialë të AfD-së. Ndër të tjera, është planifikuar që refugjatët ukrainas që vijnë në Gjermani pas 1 prillit 2025, nuk do të kenë më të drejtë për këto para. Përfitimet e tyre do të barazohen me ato të azilkërkuesve, pra si të gjithë të tjerët.

Në të ardhmen, ata do të marrin rreth 120 euro më pak në muaj. Ukrainasit beqarë deri më tani kanë marrë rreth 560 euro në muaj, plus një pagesë për qira, ngrohje dhe sigurim shëndetësor. Në të ardhmen, ndihma shtetërore do të jetë rreth 440 euro, ndërsa kujdesi shëndetësor do të jetë i kufizuar.

"Merz ka të drejtë", thotë Winfried Schneider-Deters, një shkencëtar politik dhe publicist që jeton në Ukrainë dhe Gjermani. "Është groteske që Kancelari gjerman duhet t'ia kujtojë Presidentit ukrainas se ukrainasit e rinj janë 'të nevojshëm' atje - si ushtarë, sigurisht."

A mund ta kufizojë Gjermania hyrjen e ukrainasve?
Meister beson se apeli i Merz ka të bëjë edhe me faktin se Gjermania ka vështirësi në kufizimin e hyrjes së ukrainasve. Ata kanë të drejtë të qëndrojnë në BE pa vizë deri në 90 ditë në vit. Përveç kësaj, Evropa u ka dhënë mbrojtje të përkohshme, përfshirë një leje pune, të gjithë ukrainasve që nga pushtimi rus - një rregull i zgjatur deri në mars 2027. Meister supozon se rritja e mbërritjeve mund të jetë edhe sezonale: "Më shumë njerëz vijnë në dimër dhe disa kthehen në pranverë".

Zelenski nuk ka komentuar ende këtë çështje. Meister dhe Schneider-Deters dyshojnë se Kievi do t'i përmbahet dëshirave të Kancelarit. "Ky do të ishte një vendim shumë jopopullor në Ukrainë", thotë Meister. Eksperti i DGAP mbështet që Evropa dhe Gjermania të dërgojnë më shumë armë në Ukrainë për të mbështetur ushtrinë atje.

Çfarë mendojnë ukrainasit në Gjermani?
Irina Shulikina, drejtoreshë e OJQ-së ukrainase Viche në Berlin, ndan të njëjtin mendim. "Ukraina ka nevojë për njerëz, por edhe për armë. Është thelbësore që vendet evropiane, përfshirë Gjermaninë, më në fund të ndalojnë financimin e luftës së Rusisë duke blerë naftë dhe gaz", tha Shulikina për DW.

"Gjithashtu duhet të kuptojmë se për kë po flasim. Në Gjermani, të rinjtë midis moshës 18 dhe 22 vjeç sapo kanë mbaruar shkollën; prindërit e tyre shpesh ende paguajnë për sigurimin e tyre shëndetësor dhe ata ende marrin përfitime për fëmijë. Pse këta fëmijë duhet të ndalojnë papritmas të jenë fëmijë vetëm sepse vijnë nga Ukraina? Jeta e tyre deri më tani është shënuar nga njëmbëdhjetë vjet luftë, katër të fundit prej të cilave kanë qenë një pushtim i plotë rus."

Ajo kundërshton ata që besojnë se të rinjtë ukrainas do të qëndrojnë jashtë vendit përgjithmonë: "Ky është manipulim. Shumë po kthehen, shumë po planifikojnë të kthehen, shumë po studiojnë për të qenë të dobishëm për vendin e tyre në të ardhmen. Deklaratat që duan të zgjidhin problemin duke ushtruar presion mbi fëmijët ukrainas nuk janë vetëm të gabuara, por edhe hipokrite."

Megjithatë, publicisti Schneider-Deters mbetet skeptik. Ai nuk beson se shumica e të rinjve ukrainas do të duan të kthehen në atdheun e tyre pas luftës. Shumë ukrainas duan të qëndrojnë në Gjermani. Çdo i dyti refugjat nga Ukraina do të ishte i gatshëm të kthehej - por në kushte të caktuara, siç janë rivendosja e kufijve të vitit 1991, garancitë e sigurisë përmes anëtarësimit në NATO dhe perspektiva e anëtarësimit në BE. Kjo u tregua nga një studim i Institutit Ifo me seli në Mynih, i botuar në tetor 2025. U anketuan ukrainas në 30 vende evropiane.

Në Gjermani, përqindja e atyre që duan të qëndrojnë është më e lartë: 59 përqind e atyre që ikën në muajt e parë të luftës dhe 69 përqind e atyre që mbërritën më vonë nuk kanë interes të kthehen në Ukrainë. Kjo tregohet nga një studim i porositur nga BAMF nga viti 2023/24. Nuk ka të dhëna të disponueshme se sa ukrainas janë kthyer tashmë në atdheun e tyre. Sipas vlerësimeve të ndryshme, midis 300.000 dhe 400.000 nga ata që erdhën në Gjermani nga viti 2022 janë kthyer ose kanë shkuar në një vend tjetër. REL (A2 Televizion)