Universiteti Amerikan në Bullgari ka krijuar një bursë të re, e cila mban emrin e diplomatit të shquar shqiptar Rauf Fico. Bursa e sapokrijuar ofron dy grante prej 5000 euro secila dhe nderon ambasadorin dhe politikanin shqiptar të fillimit të shekullit të 20-të, ndikimi i të cilit shtrihet në arsim, humanizëm dhe drejtësi sociale.
Një iniciativë për të ardhmen
Kjo bursë është fryt i përkushtimit të një ish-studenteje të shquar shqiptare të AUBG, Edlira Dashi, e cila dëshironte të mishëronte thelbin e trashëgimisë së Ficos.
“Fico ishte diplomat, por edhe humanist, edukator dhe një njeri që përdori ndikimin e tij për të ndihmuar të tjerët. Në kohë krizash, ai zgjodhi guximin. Kjo bursë është për studentët që do të bënin të njëjtën gjë”, tha ajo. “AUBG ka qenë gjithmonë më shumë sesa një institucion arsimor - është një vend ku formohen njerëz që mendojnë kritikisht, drejtojnë me guxim dhe qëndrojnë për diçka më të madhe se vetja e tyre. Kjo bursë nuk është vetëm për të nderuar të kaluarën e Ficos, por për të frymëzuar të ardhmen”.
Detajet e bursës
Bursa “Rauf Fico” është e hapur për studentët e nivelit universitar në AUBG. Dy studentë do të përfitojnë secili nga 5,000 euro për shpenzimet e tyre universitare për vitin akademik 2025-2026. Përzgjedhja e përfituesve do të bazohet në meritat akademike dhe përputhshmërinë me vlerat e Ficos: dhembshuri, lidership dhe shërbim ndaj komunitetit. Studentët e interesuar inkurajohen të tregojnë angazhimin e tyre për përfshirjen në komunitet, drejtësinë sociale dhe përpjekjet humanitare në esenë e tyre të aplikimit.
Një diplomat dhe humanist
Rauf Fico lindi në vitin 1881 në Sanaa, Jemen, në familjen e njohur shqiptare Fico nga Gjirokastra. Ai u edukua në Shkodër, Vjenë dhe në Mekteb-i Mülkiye, duke filluar karrierën e tij politike në vitin 1912 si këshilltar në Ministrinë e Brendshme nën qeverinë e Ismail Qemalit. Përkushtimi i tij ndaj zhvillimit politik dhe shoqëror të Shqipërisë u shfaq herët, kur bashkëthemeloi jetimoren e parë publike në Tiranë në vitin 1917, e cila u ofroi strehim dhe arsim fëmijëve jetimë. Ai luajti një rol kyç në Kongresin e Tiranës dhe Kongresin e Durrësit në vitin 1918, duke ndihmuar në sigurimin e sovranitetit të Shqipërisë pas Luftës së Parë Botërore.
Karriera e tij përfshiu pozicione të rëndësishme, përfshirë detyrën e Ministrit të Brendshëm në 1921 dhe deputet në Durrës. Përkundër kundërshtimit të tij ndaj regjimit fashist italian, që çoi në dorëheqjen e tij si Ministër i Jashtëm në 1930, puna e tij diplomatike vazhdoi. Ai mbajti poste të rëndësishme në Turqi, Bullgari, Jugosllavi, Greqi dhe Gjermani, ku ndihmoi në shpëtimin e refugjatëve hebrenj nga Holokausti. Edhe pas internimit të tij në Itali gjatë pushtimit italian të Shqipërisë, Fico qëndroi i palëkundur në angazhimin e tij për drejtësinë. Ai u nda nga jeta në vitin 1944, duke lënë pas një trashëgimi që tejkalon politikën dhe mishëron humanizmin dhe guximin.
Gjatë jetës së tij, Fico u nderua me shumë çmime prestigjioze, përfshirë Grand Cordon të Urdhrit të Franz Joseph, Urdhrin e Leopoldit, titullin Oficer i Legjionit të Nderit të Francës, si dhe Palma e Akademisë Franceze dhe Urdhrin e Mbretit Boris nga Bullgaria. Ai u nderua gjithashtu me titullin Doktor Honoris Causa nga Akademia e Napolit.
Një trashëgimi që vazhdon
Trashëgimia e Ficos vazhdon jo vetëm në histori, por edhe në zemrat e familjes së tij. “Për ne, Rauf Fico nuk ishte thjesht një figurë publike; ai ishte një busull morale. Besimi i tij në arsim dhe drejtësi ka formuar breza dhe përmes kësaj burse, do të vazhdojë të formojë edhe shumë të tjerë”, tha stërnipi i tij, Neli Demi.
Edhe Ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, Igli Hasani, vlerësoi ndikimin e tij të vazhdueshëm. “Rauf Fico ishte një burrë shteti, politikan dhe diplomat i shquar, përkushtimi i të cilit ndaj Shqipërisë filloi me shpalljen e pavarësisë. Duke shërbyer në qeverinë e parë të Shqipërisë së pavarur në 1912, Fico pati një rol kyç në ndërtimin e themeleve të shtetit tonë. Gjatë karrierës së tij të ndritur, ai mbajti poste kyçe, si Ministër i Brendshëm dhe Ministër i Jashtëm, duke mbrojtur me vendosmëri interesat e Shqipërisë në arenën ndërkombëtare. Kjo bursë është një homazh i denjë për një njeri që mishëronte parimet e integritetit, përkushtimit dhe patriotizmit. Trashëgimia e tij vazhdon të frymëzojë brezat e ardhshëm të liderëve të përkushtuar për të çuar përpara këto vlera të qëndrueshme”, u shpreh Hasani. (A2 Televizion)