Nga Enver Robelli
Kosova u drejtohet sërish kutive të votimit këtë të diel në një klimë pasigurie dhe tensionesh diplomatike. Ndërsa kryeministri Albin Kurti luan kartën e “vullnetit të mirë” duke pranuar emigrantët e refuzuar nga administrata Trump për të shlyer borxhin historik të vitit 1999, vendi mbetet i mbërthyer në një paralizë institucionale.
Albin Kurti krijoi befasi më 12 dhjetor, kur konfirmoi se Kosova ishte e gatshme të priste emigrantë “të cilët Shtetet e Bashkuara nuk i duan në territorin e tyre”, madje duke shtuar se “një ose dy mund të kenë mbërritur tashmë”, shkruan gazeta “Le Temps” e Gjenevës në numrin e së shtunës. Kosova, sipas këtij mendimi, në pranverë nënshkroi një marrëveshje që parashikon pritjen e 50 emigrantëve të refuzuar nga SHBA-ja. Prishtina ka përmendur “borxhin moral” që Kosova ndien që prej bombardimeve të pranverës 1999, të cilat i mundësuan vendit të shkëputej nga tutela e Beogradit.
Kryeministri Albin Kurti po përpiqet gjithashtu të përmirësojë marrëdhëniet me Washingtonin, ndërkohë që ndodhet në shënjestër të administratës Trump, e cila vazhdimisht përsërit se nuk e konsideron atë si “partner të besueshëm”. “Në fakt”, shpjegon Belgzim Kamberi, analist në Institutin Musine Kokalari për Politika Sociale në Prishtinë, “Albin Kurti do të donte ta bindte opinionin publik kosovar se është ende në linjë me Washingtonin, qoftë për çështjen e refugjatëve apo për atë të Izraelit: për një politikan kosovar është shumë e vështirë të paraqitet si armik i Shteteve të Bashkuara”.
Ndërkohë që partia e Kurtit, Vetëvendosje, e cila vetëpërkufizohet si e majtë sovraniste, ka mbështetur prej kohësh kauzën palestineze, Kosova është rreshtuar me qëndrimin amerikan dhe madje ka hapur ambasadën e saj në Jerusalem. Por asgjë nuk ka mjaftuar për ta qetësuar zemërimin e administratës Trump.
Në zgjedhjet parlamentare të shkurtit të kaluar, Vetëvendosje doli forcë e parë, por me 48 deputetë nga 120 gjithsej, andaj partia e kryeministrit nuk arriti të formojë shumicë, për shkak të mungesës së marrëveshjeve me forcat e tjera politike. Kosova u detyrua kështu t’u rikthehet kutive të votimit këtë 28 dhjetor, pas një viti të konsideruar “të humbur”, pa asnjë përparim real në fushat kryesore, sidomos në marrëdhëniet me Beogradin.
Skena politike mbetet po aq e fragmentuar sa më parë: Vetëvendosje pritet të ruajë vendin e parë, por pa arritur shumicën absolute. Pas saj renditen Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK, e djathtë) dhe Partia Demokratike e Kosovës (PDK), formacioni i Hashim Thaçit, ish-kryeministër dhe ish-zëdhënës i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), i cili po përballet me një proces gjyqësor në Hagë për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Albin Kurti po zhvillon një fushatë të fortë të personalizuar, me tone luftarake, duke bërë thirrje “të mos lëshohet pe” - një aludim i qartë për situatën gjithmonë të tensionuar në veriun e vendit, të banuar kryesisht nga serbë. “Ai po llogarit sërish në mobilizimin e diasporës. Ky është i vetmi shans për ta përmbysur situatën. Brenda Kosovës, po e ka gjithnjë e më të vështirë të bindë votuesit”, thotë Kamberi.
Situata komplikohet edhe më tej, pasi parlamenti do të duhet të zgjedhë në muajin mars presidentin ose presidenten e re të shtetit, për çka kërkohet një shumicë prej dy të tretash. Presidentja aktuale, Vjosa Osmani, synon një mandat të dytë. Aleate e Albin Kurtit, ajo duhet të sigurojë mbështetjen e forcave të tjera politike, pa humbur atë të Vetëvendosjes. Ekuacioni është delikat dhe, nëse parlamenti dështon ta zgjedhë kreun e shtetit, ai do të shpërndahet: zgjedhjet e së dielës rrezikojnë kështu të çojnë shpejt drejt një bllokimi të ri institucional.
Ndërkohë, Vjosa Osmani ka intensifikuar udhëtimet ndërkombëtare. Këtë vjeshtë, ajo shënoi dy suksese simbolike me njohjen e Kosovës nga Siria dhe nga Bahamas. Pavarësia e shpallur në vitin 2008 njihet ende nga rreth 110 shtete, ndërsa Kosova nuk është anëtare as e Kombeve të Bashkuara, as e Këshillit të Europës. Gjatë dekadës së fundit, vetëm tre shtete të reja e kanë njohur Kosovën, ndërkohë që rreth dhjetë të tjera e kanë tërhequr njohjen nën presionin e lobimit intensiv serb dhe rus.
Megjithatë, dinamika rifilloi në vitin 2025, kur Kenia dhe Sudani hapën rrugën. Njohja nga Siria, e shpallur nga Vjosa Osmani nga Riadi, është rezultat i presioneve turke dhe amerikane mbi Damaskun dhe mund të paralajmërojë njohje të tjera në botën arabe, ku Arabia Saudite ka qenë për një kohë të gjatë aleati i vetëm i Prishtinës. Duke u rreshtuar me rendin e ri botëror që Shtëpia e Bardhë po përpiqet të formësojë, Vjosa Osmani shpreson të fitojë simpatinë e Washingtonit.
Vendi ka nënshkruar tashmë një marrëveshje për të pritur të burgosur të dënuar në Danimarkë, të cilët do të vuajnë dënimet e tyre në burgjet kosovare, nën regjimin juridik danez. Transferimet e para priten së shpejti, pavarësisht indinjatës së organizatave për të drejtat e njeriut. Një marrëveshje e ngjashme është në diskutim edhe me Belgjikën.
Sipas mediave britanike, Kosova së bashku me Maqedoninë e Veriut po negocion gjithashtu me Mbretërinë e Bashkuar për pritjen e emigrantëve, kërkesat e të cilëve për azil janë refuzuar. Dështimi praktik i qendrës së pritjes për azilkërkues në Itali, e cila ka selinë në Shqipëri, nuk i ka dekurajuar vendet europiane të vazhdojnë këtë qasje. Më 8 dhjetor, ministrat e Brendshëm të BE-së miratuan parimin e hapjes së qendrave të pritjes për azilkërkues jashtë kufijve të Bashkimit Europian dhe vendet e Ballkanit pritet të jenë ndër të parat që do ta ndiejnë këtë politikë. (A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
